Μιχάλης Ρίζος: Τα «ισοδύναμα», το σύγχρονο όπιο του λαού

Το «παράλληλο πρόγραμμα» του Τσίπρα, όπως και η φιλολογία για «ισοδύναμα μέτρα», είναι το σύγχρονο «όπιο του λαού» δηλώνει στο Πριν ο Μιχάλης Ρίζος μέλος της Πολιτικής Επιτροπής του ΝΑΡ . Η ελπίδα μιας ανακούφισης, ενώ θα πέφτει η λεπίδα στο ψωμί, τη δουλειά, τα δημοκρατικά δικαιώματα. H θεωρία των ισοδύναμων αναπαράγει τον κοινωνικό αυτοματισμό σε πιο αντιδραστική εκδοχή.

Συνέντευξη στον Μάκη Γεωργιάδη

Η ανάπτυξη του κινήματος σε πιο αναβαθμισμένη πολιτική – προγραμματική βάση είναι μονόδρομος

Ποια είναι η εκτίμησή σας για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης;

Είναι ένα πρόγραμμα σαρωτικής αντιλαϊκής επιδρομής, όπως άλλωστε είχε προαναγγελθεί και συμφωνηθεί με τους «εταίρους», αμέσως μετά το δημοψήφισμα και την πραξικοπηματική παραβίαση της λαϊκής θέλησης. Αποτελεί συνδυασμό μέτρων του 3ου μνημονίου και όσων έχουν καθυστερήσει από την υλοποίηση των δύο προηγούμενων. Να σημειωθεί ότι η ταχύτητα και η βιαιότητα με την οποία θα επιχειρηθεί η εφαρμογή του, είναι πρωτοφανής στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της χώρας. Σε 2 μήνες πρέπει να νομοθετηθούν 127 αντιδραστικές καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις («μνημονιακά προαπαιτούμενα» τα ονομάζουν) για να περάσει η πρώτη αξιολόγηση. Η συνέχεια θα είναι ακόμα σκληρότερη.

Επιβεβαιώνεται η εκτίμηση του ΝΑΡ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ότι η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ έρχεται να εμπεδώσει το συνολικό αντιδραστικό καθεστώς μνημονιακής καπιταλιστικής βαρβαρότητας και ολοκληρωτικής επιτροπείας. Το ταξικό εργατικό κίνημα, η αριστερά της αντι-ΕΕ, αντιμνημονιακής πάλης και της αντικαπιταλιστικής ανατροπής πρέπει γρήγορα να ανασυνταχτούν για να την αντιμετωπίσουν.

Ο Α. Τσίπρας είπε για μια σειρά θέματα ότι αναζητά ισοδύναμα, ενώ διαμορφώνει “παράλληλο πρόγραμμα” για την ήπια εφαρμογή του μνημονίου. Υπάρχουν περιθώρια για αριστερή διακυβέρνηση;

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απάτη. Δεν έχει προφανώς καμιά σημασία αν πχ ο μισθός μειωθεί μέσω εισφοράς αλληλεγγύης ή οριζόντιας περικοπής. Ή αν μπει ΦΠΑ 23% στα φροντιστήρια ή στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Το «παράλληλο πρόγραμμα» του Τσίπρα όπως και η φιλολογία για «ισοδύναμα μέτρα» είναι το σύγχρονο «όπιο του λαού». Η ελπίδα μιας ανακούφισης, ενώ θα πέφτει η λεπίδα στο ψωμί, τη δουλειά, τα δημοκρατικά δικαιώματα. Το παραμύθι του «μεταμνημονίου», της «ανάπτυξης», της «αναδιάρθρωσης του χρέους», ενώ θα μετατρεπόμαστε σε σύγχρονους σκλάβους των πολυεθνικών και των οικονομικών δολοφόνων της ΕΕ και του ΔΝΤ. Όπως το αφήγημα της μεταθανάτιας ζωής.

Η θεωρία των ισοδύναμων μέτρων είναι όμως ακόμα πιο επικίνδυνη. Αναπαράγει τον κοινωνικό αυτοματισμό σε πιο αντιδραστική εκδοχή. Θέλουν να κάνουν τον εργαζόμενο να λέει: «πάρε από τον συνάδελφό μου και όχι από μένα, γιατί εγώ είμαι πιο άξιος». Τον άνεργο να ζητάει να απολυθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι για να βρει αυτός δουλειά. Και τον φτωχό μισθωτό των 400 ευρώ να παρακαλάει να πληρώσει ο «έχων»  υπάλληλος των 1.000 ευρώ. Και όλοι μαζί να μην μιλάνε και να μην διεκδικούν τα πραγματικά “ισοδύναμα” δηλ. τη μείωση των κερδών (οι 500 πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις στην Ελλάδα είχαν καθαρά κέρδη 15 δις – ποσό που υπερκαλύπτει τα μνημονιακά μέτρα της επόμενης διετίας) ή τη διαγραφή του χρέους (200% του ΑΕΠ) ή τον κεφαλικό φόρο στην ΕΕ (ΦΠΑ, ξεπούλημα δημόσιων υποδομών κλπ).

Η «αριστερή» διακυβέρνηση από τη στιγμή που δεν τα βάζει με το κεφάλαιο και την ΕΕ μόνο ένα νεοσυντηρητικό και βαθιά αντιδραστικό πρόγραμμα μπορεί να έχει στη σημαία της: το φόρτωμα της κρίσης και όλων των βαρών στην εργατική τάξη και τα μικρομεσαία στρώματα. Στο σύνολό τους, χωρίς εξαίρεση!

Παρόλα αυτά ο Τσίπρας και οι υπουργοί του λένε πως ο λαός ενέκρινε αυτή την πολιτική. Δεν είναι έτσι;

Να θυμίσουμε ότι ο ΓΑΠ, η τρικομματική κυβέρνηση Παπαδήμου (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΛΑΟΣ) και η επίσης τρικομματική Σαμαρά (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ) είχαν επίσης υψηλά κοινοβουλευτικά ποσοστά και την υποτιθέμενη λαϊκή στήριξη. Και σήμερα είναι στα αζήτητα της ιστορίας. Ο λαός δεν ενέκρινε καμιά μνημονιακή πολιτική. Με νωπό ακόμα το σοκ της προδοσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ και με τη σκλήρυνση των αστικών εκβιασμών υποχώρησε προσωρινά από την επιλογή της ρήξης και ένα τμήμα του διάλεξε το δρόμο του «μικρότερου κακού». Η εφαρμογή των εξοντωτικών αντιλαϊκών μέτρων δεν θα αφήσει περιθώρια για λαϊκή συναίνεση και οι όποιες μικρές προσδοκίες για «ανθρώπινη» διαχείριση του μνημονίου σύντομα θα τιναχτούν στον αέρα. Η ανάπτυξη του κινήματος και η νέα άνθηση των αγώνων σε πιο αναβαθμισμένη πολιτική – προγραμματική βάση είναι μονόδρομος. Και αυτός θα είναι ο αποφασιστικός παράγοντας που θα κλονίσει την κυβέρνηση και τους συμμάχους της.

Υπουργοί είπαν στην βουλή πως το θέμα της εξόδου από ευρώ – ΕΕ έκλεισε στις 20 Σεπτέμβρη…

Το θέμα της εξόδου από το ευρώ και την ΕΕ, από αριστερή – αντικαπιταλιστική σκοπιά (γιατί μόνο τέτοια υπάρχει σήμερα) όχι μόνο δεν έκλεισε αλλά όλα δείχνουν ότι οι αντιΕΕ πεποιθήσεις δυναμώνουν σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα, και όχι μόνο στην Ελλάδα. Οι αναλύσεις του συρμού ξεχνούν, και αυτό το είδαμε και στην προεκλογική περίοδο, ότι οι εργαζόμενοι πολύ περισσότερο από τα προηγούμενα χρόνια έχουν συνειδητοποιήσει ότι ΕΕ και μνημόνια πάνε μαζί, και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αντεργατικός, ιμπεριαλιστικός μηχανισμός του κεφαλαίου. Το ερώτημα που θέτουν είναι άλλο, πολύ πιο προχωρημένο και ποιοτικό: πως, με ποιο τρόπο, ποιο υποκείμενο – οργάνωση – μέτωπο και με ποια προοπτική μπορούμε να σπάσουμε τη φυλακή της ΕΕ και να σταθούμε. Με αυτό το ερώτημα προσπάθησε, με αρκετές αδυναμίες, μόνο η ΑΝΤΑΡΣΥΑ να αναμετρηθεί (και με ξεκάθαρο πολιτικό στόχο). Υπερβαίνοντας τις αντιλήσψεις ΚΚΕ και ΛΑΕ (αναφέρομαι στις αντιμνημονιακές, αριστερές δυνάμεις) που είτε θεωρούσαν την έξοδο από ευρώ και ΕΕ σήμερα ως καταστροφή, είτε προσπαθούσαν να περιγράψουν έναν αντι-ευρώ, καπιταλιστικό και εντός ΕΕ όμως δρόμο, της παραγωγικής ανασυγκρότησης και της κερδοφόρας επιχειρηματικής ανάπτυξης. Και οι δύο προτάσεις δεν μπορούν να εκφράσουν το αντι ΕΕ δυναμικό και δυσκολεύουν την ανάπτυξη του υποκειμένου της ανατροπής.

Οχι με την πεπατημένη στο εργατικό κίνημα

Προβολή του άλλου δρόμου από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ 

Είστε συνδικαλιστής, μιλάτε με κόσμο της δουλειάς. Δεν είναι πιο δύσκολα τα πράγματα τώρα για το ξεδίπλωμα αγώνων; 

Σίγουρα είναι πιο δύσκολα. Θα «πιεστούμε» πιθανά από μια αυθόρμητη τάση να παλέψουμε ενάντια στα επιμέρους μέτρα και τις συνέπειες των μνημονίων, σε αντίθεση με τη συνολική πάλη για την ανατροπή, αφού αυτή θα φαντάζει εξαιρετικά δύσκολη ή θα ανατίθεται ξανά «στους πολιτικούς γενικά». Δεν μπορούν να αναπτυχτούν τα μικρά και αναγκαία αντάρτικα (τι εξάλλου να πρωτοαντιμετωπίσουν;) αν δεν παραταχτούν δυνάμεις που θα αντιπαρατίθενται με την επίθεση στους βασικούς της κόμβους και στο συνολικό της πλαίσιο. Δεν μπορεί επίσης το ταξικό ρεύμα να δείχνει ανοχή σε όσους προβάλλουν «παράλληλα συνδικαλιστικά προγράμματα» του τύπου «θα καταργήσουμε τα μνημόνια εντός της ΕΕ» ή ότι θα κάνουμε αντιεργοδοτικό αγώνα χωρίς ρήξη με την κυβέρνηση και την πολιτική της.

Γι αυτό δεν μπορούμε να πάμε με την πεπατημένη: άμεση ανασυγκρότηση της αγωνιστικής, ταξικής πτέρυγας στο εργατικό κίνημα και τη νεολαία. Για να μην περάσουν τα μέτρα και οι εφαρμοστικοί  νόμοι των μνημονίων, για την ανατροπή της αντιλαϊκής μνημονιακής επίθεσης κυβέρνησης – κεφαλαίου – ΕΕ – ΔΝΤ. Για το ψωμί – δουλειά – παιδεία – δημόσια αγαθά – ελευθερία – αποδέσμευση από την φυλακή της επιτροπείας και της ΕΕ. Για την κατάργηση όλων των μνημονίων και του αντιδραστικού καθεστώτος που συγκροτούν, για την αναπλήρωση των κλεμμένων των μνημονίων, για κατακτήσεις – ρωγμές – ρήγματα λαϊκής αυτοπεποίθησης και νεολαιίστικης ελπίδας.

Με πιο επιθετικό πολιτικό και διεκδικητικό πλαίσιο ξεπερνώντας τον σχετικό αμυντισμό των προηγούμενων χρόνων. Με ξεκάθαρο μέτωπο απέναντι στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και όλο τον κοινοβουλευτικό μνημονιακό – φιλοΕΕ γαλαξία και τους φασίστες, την Ευρωπαϊκή Ένωση, το κεφάλαιο, τα κέρδη και την ιδιοκτησία του. Με δυναμικές μορφές πάλης. Με κοινή δράση με όλες τις μαχόμενες δυνάμεις. Με αποφασιστικό διαχωρισμό από τη ΓΣΕΕ του ΝΑΙ σε όλα τα επίπεδα (πολιτικά, συνδικαλιστικά, οργανωτικά) και τον εργοδοτικό συνδικαλισμό σε όλες τις βαθμίδες. Με συγκρότηση νέας «ηγεσίας» των αγώνων από τη βάση και τη νέα εργατική βάρδια. Με οριζόντιο συντονισμό ενώσεων αγώνα ανά κλάδο και χώρο δουλειάς, συντονισμό ταξικών σωματείων και συνελεύσεων.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ μίλαγε προεκλογικά για έναν άλλο δρόμο, Έχει θέση πλέον αυτή η συζήτηση ή έχει κλείσει προς το παρόν; 

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ πέρα από την προσπάθεια άμεσης ανάπτυξης των αγώνων χρειάζεται να επιμείνει στην προβολή του «άλλου δρόμου», χωρίς μνημόνια και χρέος, χωρίς ευρώ και ΕΕ, σε ρήξη με το κεφάλαιο και τον κοινοβουλευτικό ολοκληρωτισμό. Μέσα στον κόσμο της δουλειάς και το κίνημα και όχι σε ακαδημαϊκές μόνο συζητήσεις. Από τη σκοπιά της τεκμηρίωσης της εκμετάλλευσης, του πλούτου (και του χρόνου) που σφετερίζεται το κεφάλαιο, της απαξίωσης και καταστροφής που προκαλεί στις παραγωγικές δυνάμεις της εργασίας και της φύσης. Ο άλλος δρόμος για μας δεν είναι «διαδικασία», αλλά τομή που κλονίζει την εξουσία, την ΕΕ και τους ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς, ανοίγει το δρόμο για την επανάσταση. Δεν είναι τεχνική κυρίως επεξήγηση, ούτε πρόταση αυτοδύναμης ανάπτυξης μιας χώρας, αλλά πρόγραμμα ταξικής πάλης, οργάνωσης του λαού, με επιδίωξη διεθνικής αναφοράς. Έτσι θα «καταργείται η υπάρχουσα τάξη πραγμάτων».

Χρειάζεται η ΑΝΤΑΡΣΥΑ να επιμείνει και στην πολιτική μετωπική συνεργασία με δυνάμεις που προσεγγίζουν το αντικαπιταλιστικό σχέδιο και την αντιΕΕ πάλη. Όχι γενικά για μια «ανασύνθεση» της αριστεράς, ούτε με τη μηδενιστική προσέγγιση της «αποτυχίας όλων των σχεδίων» και του από «μηδέν άρξαστε». Αλλά με την επιμονή στη συγκρότηση του αντικαπιταλιστικού πόλου ως θετική απάντηση και υπέρβαση στην κρίση της αριστεράς, με την αυτοκριτική αλλά και τη συνολική απαίτηση από όλες τις μαχόμενες δυνάμεις να αναγνωρίσουν τα αίτια της κατάρρευσης του διαχειριστικού σχεδίου στην αριστερά, του κυβερνητισμού, του δισταγμού στην προσέγγιση της αντικαπιταλιστικής τακτικής στο όνομα μιας «λαϊκής εξουσίας» και ενός κόμματος φρούριου.

Το ΝΑΡ πρωτοστατεί σε μάχες, αλλά δεν έχει κάνει ιδιαίτερα βήματα στην υπόθεση του κομμουνιστικού φορέα για τον οποίο μίλησε στο 3ο συνέδριό του. Τι σχεδιάζετε;

Το υποκείμενο δεν δημιουργείται μόνο με τους αγώνες ή το αντικαπιταλιστικό μέτωπο. Σήμερα η αναγκαιότητα να προχωρήσει η υπόθεση του διαλόγου και της συσπείρωσης δυνάμεων για το πρόγραμμα και το κόμμα της κομμουνιστικής απελευθέρωσης έρχεται αναβαθμισμένη από μεγάλο μέρος αγωνιστών της αντικαπιταλιστικής και κομμουνιστικής Αριστεράς και πρέπει να ανταποκριθούμε. Η κατεύθυνση αυτή εξυπηρετεί συγκεκριμένα τις ανάγκες της ταξικής πάλης και στην παρούσα πολιτική περίοδο. Δεν οδηγεί σε μια οργανωτική και θεωρητική αναδίπλωση. Αντίθετα συνδέεται με την υπέρβαση των πολιτικών, θεωρητικών και οργανωτικών ανεπαρκειών στην αριστερά.

Διαμορφώνουμε σχέδιο. Σε συνδυασμό με τις επετείους της Οχτωβριανής επανάστασης και της εξέγερσης του Πολυτεχνείου θα πραγματοποιήσουμε ανοικτές εκδηλώσεις διαλόγου με θέμα την ανάγκη για ένα σύγχρονο πρόγραμμα και κόμμα κομμουνιστικής απελευθέρωσης, καταθέτοντας την Πρόταση Προγραμματικής Διακήρυξης, σε συνδυασμό με τις πολιτικές εξελίξεις. Θεωρούμε θετικό βήμα τη δημιουργία ενός θεωρητικού περιοδικού, για το διάλογο και τη συσπείρωση δυνάμεων. Φιλοδοξούμε να συμβάλλουμε στη συγκρότηση μιας πρωτοβουλίας διαλόγου για το σύγχρονο πρόγραμμα και κόμμα κομμουνιστικής απελευθέρωσης. Με βάση αυτές τις προτάσεις ανοίγουμε, αμέσως, κύκλο συναντήσεων με συντρόφους και συλλογικότητες, προκειμένου να ζητήσουμε γνώμες και να οργανώσουμε τις παραπάνω πρωτοβουλίες.

δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΡΙΝ, 11.10.2015